مدرسه علميه صادقيه تبريز

گزیده ای از پایان نامه ی خانم ریحانه پهلوانی با عنوان فلسفه ی روزه از دیدگاه قرآن و سنت به راهنمایی آقای دکتر وکیل زاده

                                            ابعاد روزه

1- روزه و تقرب به خدا(بعد الهی)
انسان ذاتاً موجودی معنوی و الهی است و ساختار طبیعی او بر همین پایه استوار است و لکن به خاطر موانعی که به سر راه او قرار می گیرد از راه منحرف می شود و به بیراهه می رود، مثل هوای نفس و شیطان، ولی با بررسی عبادت روزه معلوم می گردد که روزه نقش بزرگتر و مهمتری از سایر عبادات را در به وجود آوردن فطرت اولیه ی انسان دارد. از این رو می توان روزه را به عنوان عنصر تأکید کننده و پایدار در سازندگی فطرت اولیه تعبیر کنیم. این تأکید می تواند به خاطر دو علت باشد:
الف) همه ی عبادات غیر از روزه، از ظواهر و شکل های مخصوص و معینی تشکیل شده، که ممکن است به جا آورنده ی آنها، آنها را از روی ریا انجام دهد. که مطابق روایات ریا یک نوع شرک پنهانی است، همچون پنهانی مورچه سیاه هنگام راه رفتن روی سنگ سیاه در چاه تاریک. اما روزه عبارت است از خودداری از اموری که غیر از خداوند کسی به آن خودداری آگاه نیست.
ب) در عبادت روزه محض، مردد شدن در نیت در باطل شدن روزه کافی است، و موجب وجوب قضاء و وجوب امساک آن روز، خواهد بود. چنانکه فقهای بزرگ این فتوا را داده اند. ولی این مردد شدن در عبادت نماز، ضرر نمی رساند زمانی که عمل منافی نماز نباشد.
این تأکید و برقرار کردن فطرت اولیه، انسان روزه دار، از اموری که روزه را باطل می کند که این نیرو همواره انسان را مراقب و در یاد خدا نگه می دارد، انسان روزه دار، از اموری که روزه را باطل می کند، خودداری می کند، و این خودداری در همه لحظاتی که روزه هست ادامه دارد، وقتی که این معنی پیگیر و مکرر شد. در همه ی لحظات زندگی روشن است که نیروی مراقبت و کنترل در انسان بوجود می آید تا انسان را مراقب و در یاد خدا نگه می دارد.